Pobjednika, a time i dobitnika finansijske podrške, svečano je proglasilo Udruženje evropskih kinoteka (ACE) u Paviljonu Evropske unije u toku održavanja ovogodišnjeg Cannes film Festivala. saopšteno je iz Slovenačke kinoteke.

Ovim projektom će Slovenska kinoteka, kao nositelj projekta i još tri partnera – Filmskim Centrom Sarajevo, Austrijskim filmskim arhivom i  Hrvatskim državnim arhivom – digitalizirati, a potom i digitalno restaurirati jugoslovenski filmski klasik „Slike iz života udarnika“ iz 1972. godine, ostvarenje bosanskohercegovačkog reditelja Bate Čengića.

Slika iz filma “Slike iz života udarnika”

Žiri za zajednički projekat restauracije činili su reditelj Sergej Loznica, direktorica Odjela za igrani film ARTE Claudia Tronnier i direktor Dana nijemog filma u Pordenoneu Jay Weissberg. Obnova će biti omogućena uz finansijsku podršku programa Kreativna Evropa MEDIA, Ministarstva kulture Republike Slovenije i Kinoteke.

Direktorica Slovenačke kinoteke Ženja Leiler Kos obratila se u ponedjeljak posjetiteljima manifestacije u Cannesu iz Ljubljane i rekla: „Digitalnom restauracijom ovog filma napravit ćemo relativno mali korak ka očuvanju bosanskohercegovačke i jugoslovenske filmske baštine, mnogo od kojih još čeka svoju priliku, ali će to biti veliki korak za sve nas koji smo svjesni važnosti očuvanja filmske memorije, posebno ako nastavimo raditi zajedno u tom duhu i idemo dalje od razdvajanja.”

„Sudbina je htjela” da je Čengić tokom rata nakon raspada Jugoslavije 1990-ih odlučio, „nakon sveobuhvatne retrospektive održane 1996. u Slovenačkoj kinoteci, da filmske kopije svojih filmova deponuje u našoj ustanovi. 2004. također je pokrenuo inicijativu da zajedno rade na stvaranju novih internegativa njegovih filmova, čiji su materijali navodno uništeni tokom rata“, opisali su iz slovenačke kinoteke projekt koji je trenutno u toku.

Prilika za to se ukazala tek 2021., četrnaest godina nakon redateljeve smrti, kada je slovenačko Ministarstvo kulture odobrilo ograničena sredstva za digitalizaciju njegovih filmova. To je pokrenulo istraživanje da li neki od arhiva na području bivše zajedničke države u svojim depoima čuva samo negative jednog od navodno izgubljenih Čengićevih filmova. A pokazalo se da negativ slike i zvuka za “legendarni i cenzurirani film „Slike iz života udarnika“ čuva Hrvatski državni arhiv. U decembru prošle godine započela je saradnja sa Hrvatskim državnim arhivom i Filmskim centrom Sarajevo u pokušaju digitalizacije filma. Sretna koincidencija, kako navode, bila je činjenica da je početkom ove godine Udruženje evropskih kinoteka pozvalo i Slovensku kinoteku da se prijavi za zajednički projekat restauracije u okviru projekta Sezona filmskih klasika, koji finansijski podržava digitalizaciju i digitalnu restauraciju filmova u evropskim kinotekama i bioskopima., u kojima su morala učestvovati najmanje tri člana Udruženja evropskih kinoteka.

Kultni klasik Bate Čengića bio je cenzurisan u bivšoj Jugoslaviji sa sada predstavlja jedno od velikih djela BH kinematografije

Pored Hrvatskog državnog arhiva koji čuva negative slike i zvuka, Filmski centar Sarajevo koji je dao prava na ekranizaciju i koji će također učestvovati u procesu restauracije zahvaljujući donaciji najmodernije opreme za digitalnu restauraciju od strane Fondacije za kinematografiju Sarajevo, te Slovenska kinoteka, pokretač i koordinator projekta, koji je dostavio referentni primjerak i vodit će restauraciju, prijavi se pridružio i Austrijski filmski muzej, koji će pomoći na profesionalnom i promotivnom polju.

U Slovenskoj kinoteci se nadaju da će obnova filma Slike iz života jednog štrajkača pobuditi veće interesovanje za obnovu zajedničke prošlosti jugoslovenske filmske baštine, „koja bi više nego opravdano počela da dobija svoje boje u svetskoj istoriji filma. ” Stoga žele da ovaj projekat restauracije i saradnju institucija bivše Zajednice i Zapadnog Balkana prate još mnogi filmovi, koje će “zajedničkim snagama ponovo učiniti vidljivim”.